”Je gaat er als samenleving als geheel pas op vooruit, als iederéén mee kan”, fractievoorzitter Wessel Lammers pleit bij Kadernota voor solidariteit, bestaanszekerheid, wijkgericht werken en jongerenbeleid

De PvdA-fractie staat voor een gemeente die het fundament wil zijn onder onze Winterswijkse samenleving. Vorige week debatteerde de gemeenteraad over de Kadernota. Onze fractievoorzitter Wessel Lammers hield een sterk pleidooi voor sociale en eerlijke politiek.  In zijn bijdrage heeft Wessel gepleit voor solidariteit, bestaanszekerheid, wijkgericht werken en jongerenbeleid.

”Laten we de aankomende jaren verder bouwen aan een samenleving waarin iedereen kan meedoen, waar solidariteit de leidraad is en waar in moeilijke tijden de lasten nooit terechtkomen bij de mensen die het al zwaar hebben”, aldus Wessel.

Hieronder lees je de de bijdrage van onze fractievoorzitter Wessel Lammers tijdens de behandeling van de Kadernota in de raadsvergadering van 27 juni 2023.

‘’Ook in de toekomst moet Winterswijk dé unieke plek blijven om te wonen, om te werken en om te verblijven.’’ Zo start de kaderbrief van het college. De PvdA kan dit volledig onderschrijven. Vanmorgen nog las ik in de Gelderlander een artikel dat deze unieke status nog maar eens bevestigde. ‘Bijna twee miljoen Nederlanders met onvoldoende voorzieningen in de buurt’ was de kop. Het CBS rekende uit dat voor één op de negen Nederlanders belangrijke voorzieningen, zoals bijvoorbeeld een bibliotheek, een zwembad, of een café niet te bereiken zijn binnen 15 minuten.

Winterswijk is wel zon ‘15-minuten gemeente’. Sterker nog, wij hebben hier alle basisvoorzieningen. Winterswijk bezit alle 9 basisvoorzieningen die het CBS onderscheidt. Ter illustratie. Hiermee zijn we niet alleen de enige gemeente in de Oost-Achterhoek die dit heeft, maar we onderscheidden ons hiermee ook van bijvoorbeeld Ede, Apeldoorn en zelfs van Rotterdam. Kortom we wonen met zijn allen in een bijzonder dorp en hier moeten we zuinig op zijn.

Dit neemt niet weg dat er in onze gemeente ook een aantal grote problemen spelen. Vele huishoudens leven in armoede, mentale klachten onder de jeugd nemen sterk toe en de sociaal-economische verschillen zijn in de ene wijk groter dan in de andere. Niet iedereen kan meekomen. Niet iedereen profiteert optimaal van het unieke dorp dat Winterswijk is.

”Je gaat er als samenleving als geheel pas op vooruit, als iederéén mee kan.”

Er komen financieel zware tijden aan. De onzekerheid rondom het gemeentefonds vanaf 2026 is zorgelijk. Daarbij bleek afgelopen week dat wij helaas al hiervoor voor belangrijke keuzes komen te staan, namelijk voor de begroting van 2024.  Wij moeten echter oppassen dat wij het fundament van ons dorp niet aantasten door middel van eventuele bezuinigingen. Zoals gezegd, we wonen in een bijzonder dorp waar we zuinig op moeten zijn, niet alleen in financiële zin.

De sociale zekerheid van onze inwoners en de essentiële voorzieningen in Winterswijk moeten altijd overeind blijven staan. Juist in moeilijke tijden is het belangrijk om een duidelijk beeld te hebben van wat voor gemeente je wil zijn. In de ogen van de PvdA mag de rekening nooit komen te liggen bij de mensen die het al lastig hebben, bij degenen die al niet altijd mee doen. Juist tijden van onzekerheid vragen om extra solidariteit en voor oog voor de mensen die het al lastig hebben.

”Juist tijden van onzekerheid vragen om extra solidariteit en voor oog voor de mensen die het al lastig hebben.”

De PvdA leest in de kadernota dat de meedoen-regeling wordt uitgebreid van 120% van het minimuminkomen naar 130%. Een erg belangrijke stap wat de PvdA betreft. Dit heeft direct impact op onze Winterswijkers. Meer inwoners kunnen hierdoor meedoen met cultuur en sport, in andere woorden: meedoen in de samenleving. Toch, de PvdA zal het aanbod waar de meedoenregeling in voorziet kritisch blijven volgen. Dit moet in lijn liggen met de doelstellingen die wij nastreven. De PvdA zou graag zien dat wordt gezocht naar creatieve mogelijkheden om ook in Winterswijk dit aanbod uit te breiden, hierbij ook kijkend naar andere gemeentes.

Het zal u allen niet moeten verbazen, maar de PvdA heeft een groot hart voor het sociaal domein. Dat betekent echter niet dat wij onze ogen sluiten voor de steeds grotere kosten die hiermee gepaard gaan. Als gemeente moeten we zaken wellicht echt anders durven doen, willen we de het hoofd bieden aan deze grote uitdaging. Dit betekent in de ogen van de PvdA bijvoorbeeld een sterke omslag van zorg richting welzijn. Schulden, armoede en gezondheidsproblemen gaan vaak gepaard met elkaar. In de ogen van de PvdA vraagt dit om een aanpak waarin de bestaanszekerheid van mensen centraal staat.

De hefboommethode zoals deze in de gemeente Tilburg wordt gehanteerd zou in dit kader als een goed voorbeeld kunnen dienen. Hierin wordt veel ruimte gegeven aan pilots en experimenten om meer passende en meer betaalbare ondersteuning te bieden aan inwoners. Een voorbeeld van zo’n hefboom is dat er via een pilot voor is gekozen om op een school waar veel kinderen een beschikking uit de jeugdzorg hadden, het aanbod op de school zelf te gaan organiseren. Maar ook een schuldenaanpak die meer vanuit de gemeente wordt geregeld in plaats van door middel van een schuldhulpverleningstraject.

”In de ogen van de PvdA vraagt dit om een aanpak waarin de bestaanszekerheid van mensen centraal staat.”

Nou is Tilburg natuurlijk een grote stad met hele andere problematiek dan Winterswijk dus het is een illusie dat iedere pilot één op één overgenomen kan worden. Maar het gaat om een manier van denken(!). Deze aanpak geeft in de eerste plaats ruimte aan initiatieven die betere ondersteuning kunnen bieden aan mensen. We investeren zo op een goede manier in het welzijn van inwoners. Maar daarbij biedt het ook mogelijk uitkomst om tot een financieel houdbaar sociaal domein te komen. Is het college het met de PvdA eens dat het de moeite waard is om hier naar te kijken?

In dit kader zien wij ook aanknopingspunten met de wijkaanpak zoals deze in Winterswijk is gestart. De wijkregisseur is sinds dit jaar aan de slag gegaan in Winterswijk-Oost. Wij zijn erg benieuwd naar de eerste resultaten van deze aanpak maar beseffen ons dat het wellicht nog te vroeg is om hier echt iets over te kunnen zeggen. De PvdA gelooft in de kracht van de wijkenaanpak. Dat betekent dat er niet alleen gekeken wordt naar fysieke aanpassingen als het renoveren van woningen en het opknappen van pleintjes, maar ook naar de sociale aspecten van de wijk.

Mensen moeten zich betrokken voelen bij hun buurt en bij elkaar. Er moet geïnvesteerd worden in buurtcentra en activiteiten voor jongeren. De buurt en de wijk moeten centraal komen te staan. Dáár waar de Winterswijkers leven. De aanpak per wijk of buurt zal hierbij verschillen, en hoeft lang niet altijd geld te kosten. Soms is faciliteren al voldoende. Belangrijk is dat wordt aangesloten op de ideeën die er al in de buurt zijn.

”De buurt en de wijk moeten centraal komen te staan. Dáár waar de Winterswijkers leven.”

Wat de PvdA betreft zien we het wijkgericht werken niet slechts als een pilot waarin een wijkregisseur een opdracht krijgt. Het betekent echt een cultuurverandering. Het is een manier van werken waar van buiten het gemeentekantoor, de wijken, naar binnen wordt gewerkt. De PvdA stelt voor om een duidelijke visie én aanpak op wijkgericht werken op te stellen. Daarin zien wij graag een duidelijke link met sociaal domein terugkomen. Wat de PvdA wordt de wijkaanpak één van de Winterswijkse initiatieven die een investering kan zijn in het algemene welzijn van onze inwoners.

In dezelfde geest kijken wij naar de basisbanen. Er wordt in de kadernota nu gesproken over 5 basisbanen. Dit lijkt niet erg veel en maar we zouden de impact van deze maatregel niet moeten onderschatten. Door middel van een maatschappelijke kosten-batenanalyse heeft de gemeente Groningen aangetoond dat de basisbanen het geld waard zijn. De pilot daar laat zien dat de investering van de gemeente tegenover grotere opbrengsten staat, zoals het toegenomen inkomen van de inwoner, lagere zorgkosten, maatschappelijk nuttig werk. Kortom: er heeft een omslag plaatsgevonden van zorg naar welzijn.

Voorzitter, Winterswijk is een unieke gemeente en moet dit ook in de toekomst blijven. Spreken wij echter over het welzijn van onze inwoners dan willen wij graag nog een specifieke groep uitlichten. Want waar de kadernota spreekt van ouderenbeleid en de opgave omtrent vergrijzing missen wij een visie op onze jeugd. Is het namelijk niet zo dat vergrijzing en ontgroening twee zijdes van dezelfde medaille zijn? De PvdA is van mening dat we in Winterswijk nog te vaak ad hoc praten over de uitdagingen en/of kansen met betrekking tot jongeren.

Ons beleid voor jongeren is weggestopt in allerlei losse documenten, van woonvisies tot cultuurnota’s, waardoor een overkoepelende visie ontbreekt. Daarbij stoort het ons dat er nog te vaak ‘over’ jongeren gesproken wordt in plaats van ‘met’ jongeren. Stilstand bij deze groep is vanzelfsprekend achteruitgang. Wij doen daarom een oproep aan het college om eenduidigheid te creëren in onze visie op de jeugd. Om duidelijk te krijgen wat nu precies onder de jongeren leeft, en wat wij hierin kunnen betekenen. Wij horen graag of het college deze urgentie onderschrijft.

”Daarbij stoort het ons dat er nog te vaak ‘over’ jongeren gesproken wordt in plaats van ‘met’ jongeren.”

Misschien ten overvloede maar alvast ter inspiratie van hoe men de mening van onze jeugd kan horen; De kindergemeenteraad. We zijn als PvdA verheugd om te zien dat dit initiatief eindelijk zijn doorgang heeft gevonden. De eerste keer dat deze raad bij elkaar kwam is twee weken geleden. Het is prachtig om te zien hoe passievol onze basisschoolkinderen politiek bedrijven. Al bleek, zo begreep ik van mijn fractiegenoot, dat het soms confronterend was hoe veel het debat leek op dat van onze ‘echte’ raad.

De kindergemeenteraad is om twee redenen in onze ogen succesvol gebleken; enerzijds omdat het een positieve en leerzame ervaring was voor de leerlingen met politiek. Maar, misschien wel even belangrijk, omdat de belangen en meningen van een politiek niet-vertegenwoordigde groep ten gehore gebracht kon worden. En dit laatste was duidelijk het geval. De overduidelijke boodschap van de gehele kinderraad was de volgende: zorg dat er voldoende, goede speelplekken zijn. Een oproep die volgens de gehele Winterswijkse raad niet onbeantwoord mag blijven. Vandaar de voorliggende raadsbrede motie.

Voorzitter afsluitend, Winterswijk is een plek waar we met trots kunnen zeggen dat wij alle 9 essentiële voorzieningen bezitten. Laten we er ondanks het financiële zware weer op inzetten dat we deze bijzondere status behouden. Laten we de aankomende jaren verder bouwen aan een samenleving waarin iedereen kan meedoen, waar solidariteit de leidraad is en waar in moeilijke tijden de lasten nooit terechtkomen bij de mensen die het al zwaar hebben.”

Wessel Lammers
Fractievoorzitter PvdA Winterswijk

Algemene beschouwingen Kadernota, dinsdag 27 juni 2023