In memoriam Bernhard Harfsterkamp 1960-2022

“Dit jaar doe ik geen enkele voorspelling meer, want ik weet het niet meer. Ik maak ook geen grapjes meer over de toekomst, want ik vind die niet meer om over te lachen. Ik maak me nu oprecht zorgen over wat morgen zal brengen.”

“Een doemdenker ben ik nog steeds niet. Elke dag zal ik opstaan met de gedachte dat ik alleen het moois in mijn eigen omgeving wil zien. De eerste bloeiende winterakonieten, de gele bloemen van het speenkruid en de witte bloemtoortsen in mijn kastanje. Ik ga niet alle planten opsommen. Ik weet alleen dat ik me elke dag over ze zal verwonderen. In mijn medemens wil ik alleen nog het goeie zien.”

Bernhard Harfsterkamp getuigde in zijn columns in Achterhoek Nieuws en Aalten Vooruit de afgelopen tijd enkele malen, maar meestal indirect, van zijn situatie, zoals in het Randbericht van begin dit jaar. Bernhard wist al enkele jaren dat hij niet beter zou worden.

Met grote verslagenheid nemen de wethouder, fractie, het bestuur en de leden van de PvdA Winterswijk kennis van het overlijden van Bernhard Harfsterkamp. 62 jaar is hij geworden.

Van maart 1990 tot december 2012 was hij namens de Partij van de Arbeid lid van de Winterswijkse gemeenteraad. Bernhard was vanaf 1998 fractievoorzitter en in 2010 lijsttrekker bij de raadsverkiezingen. Hoewel hij een vrije denker was, en zeker niet vastgebakken zat aan de sociaaldemocratie, sloot hij zich in 1988 bij de Partij van de Arbeid aan. De directe reden was zijn ongerustheid over plannen om in Oost-Nederland radioactief afval op te slaan in onderaardse zoutlagen. Bernhards politieke adagium luidde steevast “Blijf tolerant, wees niet dogmatisch”. Zo zat hij zelfs in de wedstrijd als het ging om zijn liefde voor de natuurlijke en landschappelijke omgeving van Winterswijk. Zeker, hij koesterde de natuur en sprong er meer dan eens voor in de bres. Maar hoewel hij de verstening van het buitengebied met argusogen bekeek, was hij zeker niet van de school die vond dat het volledig op slot moest voor nieuwe ontwikkelingen.

Nadat Bernhard een studie volgde aan de Landbouw Hogeschool in Wageningen en enige tijd docent was, gaf hij de aanzet tot de oprichting van het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie in Winterswijk. Daar trad hij bovendien in 1993 in dienst. Bernhard kende de regionale natuur en landschap als geen ander. Hij publiceerde er onnoemlijk veel over. Vanaf 1991 in zijn Beekprikkel-columns voor dagblad Tubantia, gedurende zijn politiek actieve jaren, maar ook later in Achterhoek Nieuws en Aalten Vooruit, bijvoorbeeld in zijn populaire Bankjes-rubriek. In 2011 verscheen zijn boek ‘Beleef de natuur in Winterswijk’. Ook als begenadigd hobbykok putte hij uit zijn omgeving. In het boek De Smaak van Winterswijk uit 2015 stonden veel recepten van zijn hand met ingrediënten uit de Winterswijkse natuur. De recepten waren mede de weerslag van de culinaire rubriek die hij lange tijd had op Radio Slingeland.

Hoewel je hem wel “de grootste kennisdeler en hoeder van Winterswijks natuurlijk omgeving” mag noemen, was literatuur een andere grote liefde. Tijdens literaire avonden van boekhandel Kramer interviewde Bernhard menige bekende schrijver. Een grote voorliefde had hij voor het werk van de Winterswijkse schrijver Gerrit Komrij. Diens bijna complete oeuvre stond in Bernhards woon- en werkkamer paraat. In 2004 stelde hij mede het boek ‘De winter wist van geen wijken’ samen over Komrij’s Winterswijk. Nog onlangs ontboezemde Bernhard in één van zijn columns dat hij zelf graag schrijver had willen zijn. Maar eigenlijk was hij dat. Bernhards bijdrage aan de bibliotheek van de Winterswijkse natuur is per slot van rekening immens. In zijn boek over Komrij, citeerde Bernhard diens gedicht ‘Alles blijft’ met de strofe:

“Er was een vriend aan wie ik heb geschreven,
Een rots waar ik mijn naam in heb gekerfd.
Je bent een deel van alles bij je leven
En alles blijft bestaan wanneer je sterft.”

“Elke dag zal ik opstaan met de gedachte dat ik alleen het moois in mijn eigen omgeving wil zien. In mijn medemens wil ik alleen nog het goeie zien.” Dat schreef Bernhard dus begin 2022. Als we dat allemaal zouden doen, zou de wereld er zeker een stuk op vooruit gaan.

De PvdA Winterswijk wenst familie, bekenden en naasten van Bernhard heel veel sterkte met de verwerking van het verlies en gemis. We zijn dankbaar voor alles wat hij voor de partij en de Winterswijkse samenleving heeft gedaan en betekend.

Tekst in memoriam: Ubel Zuiderveld