PvdA-fractie stelt concrete maatregelen voor om armoedecrisis te lijf te gaan

1. Het is crisis. Energierekeningen schieten door het plafond, de inflatie bereikt recordhoogten en dan moet de winter nog beginnen. Steeds meer Winterswijkers komen in de knel. Er moet iets gebeuren. De PvdA-fractie is van mening dat we niet kunnen afwachten, maar over moeten gaan tot actie.

Tijdens de commissievergadering werd duidelijk dat het college niet op haar handen blijft zitten en inmiddels een Taskforce Bestaanszekerheid heeft opgericht. Het college heeft, bij monde van wethouder Elvira Schepers, de raad uitgenodigd te komen met (creatieve) ideeën en voorstellen. De PvdA-fractie stelt het college van burgemeester en wethouders concrete maatregelen voor om deze bestaanszekerheidscrisis te lijf te gaan.

De PvdA-fractie benadrukt nadrukkelijk het niet alleen te hebben over energie-armoede, maar over (langdurige) armoede, bestaanszekerheid en meedoen in de samenleving. De stijgende energieprijzen zijn op dit moment weliswaar de aanjager, maar de inflatie en prijsstijgingen over de hele linie zijn schokkend en nopen tot actie. Het gaat niet alleen om energie-armoede, maar over (langdurige) armoede, bestaanszekerheid en meedoen in de samenleving. Daarom zouden, wat de PvdA-fractie betreft, maatregelen ook moeten gaan over meedoen en kansengelijkheid. Immers, leven in armoede betekent een knauw voor de mentale weerbaarheid en het welzijn waarvan de gevolgen groot kunnen zijn.

Als het gaat om de aanpak van armoede worden vaak pleisters geplakt om acute problemen op te lossen. Met pleisters plakken wordt onvoldoende gewerkt aan de kern: het versterken van bestaanszekerheid. Ter illustratie: hoe welkom deze energietoeslag ook is, het leidt niet tot een structurele oplossing voor Winterswijkers in de knel. De PvdA-fractie realiseert zicht dat een aantal van de hieronder genoemde maatregelen ook valt onder ‘pleisters plakken’. De PvdA-fractie is van mening dat we als gemeente uiteraard ook klaar moeten staan om  pleisters te plakken. Maar we benadrukken  vooral oog te houden voor en in te zetten op het grotere doel: het structureel versterken van bestaanszekerheid.

Maatregelen

1. In gesprek met Platform Armoedevrij en daarbij betrokken organisaties
   We hebben in Winterswijk veel organisaties die zich sterk maken voor Winterswijkers in armoede. Met het Platform Armoedevrij als koepel. Deze organisaties weten wat er speelt en hebben waardevolle expertise in huis. Ga in gesprek met het Platform Armoedevrij en de daarbij betrokken organisaties (zoals het Sociaal Steunpunt). Bespreek daarbij ook of deze organisaties extra (financiële) ondersteuning nodig hebben.Hier zou ook de waardevolle expertise van ervaringsdeskundigen ingezet kunnen worden. Tevens kan hier opgehaald worden voor welke doelgroepen extra aandacht zou moeten komen. Daarbij denkt de PvdA-fractie onder andere aan gezinnen met oudere kinderen, alleenstaanden, inwoners met een WIA- of AOW-uitkering en Winterswijkers die de weg naar gemeente/ondersteuning niet weten we te vinden.

2. Extra energietoeslag
   De Rijksoverheid heeft de Energietoeslag in het leven geroepen voor huishoudens met lage inkomens. De gemeente/Fijnder voert dit uit. Aanvullend op de door de Rijksoverheid in het leven geroepen Energietoeslag is het mogelijk om te komen met extra lokale ronde(n). Het is een snelle maatregel om op dezelfde manier als de eerste uitbetalingen een extra ronde energietoeslag uit te keren.

3. Noodfonds
   Veel maatschappelijke organisaties (zoals verenigingen, musea etc.) en Winterswijkse ondernemers krijgen te maken met torenhoge energierekeningen. Introduceer een noodfonds om bij te springen in nood. Een noodfonds kan eventueel ook ingezet worden voor individuele Winterswijkers in nood. Wees daarbij flexibel en pas maatwerk toe. En heb daarbij specifiek oog voor Winterswijkers met lage inkomens en middeninkomens.
4. Bevriezen terugvordering
   Bevries (tijdelijk) terugvorderingstrajecten vanuit gemeente en Fijnder.

5. Ontheffing/kwijtschelding gemeentelijke belasting (zoals afvalstoffenheffing)
   Onderzoek of het mogelijk is ontheffing/kwijtschelding toe te passen van een gemeentelijke belasting als de afvalstoffenheffing voor Winterswijkers in nood. We geven hierbij wel de suggestie mee om de ontheffing/kwijtschelding alleen te laten gelden voor het vaste deel van de heffing en niet voor het variabele. Zodat de prikkel om afval goed te scheiden blijft bestaan.

6. Afspraken met verhuurders en energiebedrijven
   Eén van de belangrijkste prioriteiten moet uitgaan naar het voorkomen van het afsluiten van gas en elektra. Zodat geen Winterswijker in de kou komt te zitten. Bekijk op welke manier het mogelijk is om afspraken te maken met verhuurders en energiebedrijven zodat bij dreigende betalingsachterstanden of zelfs afsluiting van gas en elektra de gemeente geïnformeerd wordt. Om tot een oplossing te komen (bijv. door noodfonds in te zetten). 

7. Inzet energiebespaarmaatjes, energieconcierge en maatregelen Centrum Duurzaam Winterswijk
   De energiebespaarmaatjes en de energieconcierge kunnen kosteloos en vrijblijvend inwoners helpen om hun huis te verduurzamen. Ze kunnen onder andere advies en bespaartips geven. De gemeente heeft, via Centrum Duurzaam Winterswijk, meerdere (subsidie)regelingen, waaronder de Subsidieregeling voor woningeigenaren met energiearmoede.[1] Zorg ervoor dat dit budget ook daadwerkelijk landt bij de inwoners die het nodig hebben.

8. Normen bijzondere bijstand (tijdelijk) verruimen
   De bijzondere bijstand is voor extra/bijzondere noodzakelijke kosten. Op dit moment heeft een Winterswijker recht op bijzondere bijstand wanneer hij een inkomen heeft tot maximaal 110% van de bijstandsnorm.[2] Het is mogelijk om deze inkomensnorm te verruimen. Verruim de doelgroep tot 130% (of het liefst nog ruimer).
9. Energiezuinig witgoed voor inwoners met een laag inkomen
   Het is mogelijk om financiële ondersteuning te ontvangen (via de Bijzondere bijstand) als inwoners met een laag inkomen genoodzaakt zijn om kosten te maken voor de aanschaf van witgoed. Geef een impuls aan een witgoedregeling om energieslurpend witgoed te vervangen door energiezuinig witgoed.
10. Meedoenregeling kinderen (tijdelijk) verruimen
    De gemeente Winterswijk kent een regeling voor kinderen zodat zij kunnen meedoen aan sociale, culturele en sportieve activiteiten. De Meedoenregeling kinderen is voor huishoudens tot maximaal 110% van het sociaal minimum. Voor Winterswijk geldt een bedrag van max €200 per kind tot 18 jaar.[3] Daarnaast zijn er mogelijkheden voor het vergoeden van schoolkosten, zwemdiploma en computer. Het is mogelijk deze normen te verruimen. Dat kan enerzijds gaan om het verruimen van de vermogensgrens (bijv. 110% ophogen naar 130%) alsook het verruimen van het toe te kennen bedrag (bijv. €200 ophogen naar €350 zoals onder andere bij buurgemeenten het geval).
11. Introduceren meedoenregeling voor volwassenen
    Introduceer een meedoenregeling voor volwassenen in Winterswijk. Op dit moment kent de gemeente Winterswijk alleen een meedoenregeling voor kinderen. Heel veel gemeenten kennen ook een krachtige meedoenregeling voor volwassenen.
12. Maatwerk in Participatiewet
    De Participatiewet biedt mogelijkheden voor maatwerk. Dat volgt onder andere uit art. 18 Participatiewet, waarin is bepaald dat de hoogte van de uitkering kan worden afgestemd op de specifieke situatie van een belanghebbende. En art. 16 Participatiewet dat regelt dat bij dringende redenen toch bijstand kan worden verleend. Verken of deze mogelijkheden voor maatwerk kunnen worden toegepast voor Winterswijkers in de knel en bekijk (andere) mogelijkheden om de randjes op te zoeken van wet- en regelgeving teneinde Winterswijkers in nood te helpen.

Communicatie

Voor alle genoemde maatregelen geldt dat een uitgebreide en grootschalige communicatiecampagne noodzakelijk is! Niet reactief handelen, maar proactief handelen. Zodat ook daadwerkelijk zoveel mogelijk Winterswijkers bereikt en geholpen kunnen worden.

[1] Zie: Subsidie energiebesparing voor woningeigenaren met energiearmoede – Werk aan Winterswijk

[2] Beleidsregels bijzondere bijstand gemeente Winterswijk 2022 en volgende jaren: https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR672835

[3] Zie: https://www.fijnder.nl/extra-inkomensondersteuning/meedoenregeling-voor-kinderen en de Beleidsregels meedoen gemeente Winterswijk 2022 https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR669935